Hematologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met afwijkingen van het bloed, de bloedvormende organen (zoals beenmerg en milt) en de lymfeklieren. Bijvoorbeeld bloedstollingsstoornissen, vormen van bloedarmoede en trombose. Ook bepaalde vormen van kanker, zoals acute en chronische leukemie, lymfeklierkanker en de multipel myeloom (ziekte van Kahler), worden door de hematoloog behandeld.
De afdeling Hematologie is een deelspecialisme van Interne Geneeskunde. De internist-hematoloog is de hoofdbehandelaar en aanspreekpunt. Daarnaast zijn er gespecialiseerde verpleegkundigen werkzaam op deze afdeling, zoals verpleegkundig specialisten, hematologieverpleegkundigen en researchverpleegkundigen.
Op de polikliniek Hematologie van Ziekenhuis Amstelland richten we ons op onderzoek en behandeling van mensen met een bloedziekte. Het gaat hierbij om goed- en kwaadaardige aandoeningen.
Wat houdt hematologie in?
Bij hematologie maken we onderscheid tussen goedaardige (benigne) en kwaadaardige (maligne) aandoeningen. Goedaardig wordt ook wel ‘niet oncologisch’ genoemd en kwaadaardig ‘oncologisch’. Dit onderscheid zegt niets over de ernst van de aandoening of over de genezingskans. Zo zijn er goedaardige aandoeningen die ongeneeslijk of levensbedreigend zijn. Maar ook aandoeningen die kwaadaardig zijn en toch vrijwel zonder klachten verlopen, goed te genezen zijn en waarbij de levensverwachting niet korter is.
Deze ziektebeelden vallen onder goedaardige, niet oncologische hematologie:
- Bloedarmoede
- Stollingsstoornissen
- IJzerstapelingsziekten
Ziektebeelden die vallen onder de kwaadaardige hematologie/oncologische hematologie:
- Leukemie
- Lymfeklierkanker
- Multipel myeloom
- Myelodysplastisch syndroom (MDS)
- Myeloproliferatieve aandoeningen (MPN)
Onderzoek en diagnose
Bij een vermoeden voor een aandoening in het bloed, wordt doorverwezen naar de polikliniek Hematologie. Daar wordt vaak eerst een uitgebreid bloedonderzoek gedaan. Soms is dat al voldoende om een diagnose te stellen en wordt samen met patiënt een behandelplan gemaakt. Ook komt het voor dat er nog aanvullend (beeld)onderzoek nodig is. Bijvoorbeeld via een CT- of PET-scan of door een röntgenfoto van de longen of een echografie van de buik. Soms is voor een diagnose beenmergonderzoek nodig; dat gebeurt onder lokale verdoving.
Behandelmethodes
Afhankelijk van de aandoening die bij u is vastgesteld, zal de hematoloog samen met de patiënt beslissen wat de beste behandeling is. Er zijn verschillende behandelmethodes denkbaar. Zoals medicijnen of een transfusie van stollingsfactoren of bloedproducten. Ook een antistofbehandeling en chemotherapie komen voor. Soms is er (nog) geen behandeling nodig en is het afwachten hoe de aandoening zich ontwikkelt.
Thuistoediening medicatie
Bij bepaalde behandelingen is het mogelijk om de medicatie thuis toegediend te krijgen. Hiervoor werkt Ziekenhuis Amstelland samen met gespecialiseerd wijkverpleegkundigen van het Specialistisch Technisch Achterwacht team (STA-team) van wijkorganisatie Amstelring. Mocht de patiënt hiervoor in aanmerking komen dan bespreekt de hematoloog of verpleegkundig specialist dit met de patiënt. De hematoloog blijft altijd de hoofdbehandelaar en de controles zullen daarom blijven plaatsvinden in het ziekenhuis.
Samenwerking Amsterdam UMC
In Ziekenhuis Amstelland werken de hematologen al jaren zeer nauw samen met de afdeling hematologie van het Amsterdam UMC, Hierdoor heeft Ziekenhuis Amstelland rechtstreeks toegang tot academische zorg en krijgt het inzicht in alle wetenschappelijke onderzoeken op het gebied van kanker die in dit ziekenhuis worden gedaan. Hierdoor is het behandelteam altijd op de hoogte van de laatste onderzoeksresultaten en nieuwe behandelingen. Samen met de specialisten van het Amsterdam UMC wordt de best mogelijke behandeling van kanker besproken en voorgesteld.
Als het nodig is, gaan patiënten deels voor hun behandeling naar het Amsterdam UMC. Bijvoorbeeld voor een autologe stamceltransplantatie waarbij men stamcellen uit het eigen bloed of beenberg krijgt. Daarna nemen we de behandeling weer over in Ziekenhuis Amstelland.
Onderzoek en studies
Om de behandeling voor patiënten met hematologische aandoening te verbeteren, wordt er in Nederland veel onderzoek gedaan. Vaak gebeurt dit via de stichting HOVON (Hemato-Oncologie voor Volwassenen Nederland). Ook Ziekenhuis Amstelland doet mee aan sommige studies. Mocht een behandeling in studieverband voor patiënt een mogelijkheid zijn, dan bespreekt de behandelend arts dat uiteraard met de patiënt.
Samenwerking binnen regionaal kankernetwerk OncoNoVo+
OncoNoVo+ is het regionale kankernetwerk in de provincies Noord-Holland en Flevoland. Alle 13 ziekenhuizen in deze regio werken samen om de kankerzorg in de toekomst goed, toegankelijk en beschikbaar te houden.
De volgende ziekenhuizen zijn aangesloten bij OncoNoVo+: Amsterdam UMC, Antoni van Leeuwenhoek, Bovenij, Dijklander Ziekenhuis, Flevoziekenhuis, Noordwest Ziekenhuisgroep, OLVG, Rode Kruis Ziekenhuis, Spaarne Gasthuis, Tergooi, Zaans medisch Centrum, Ziekenhuis Amstelland en Ziekenhuis St Jansdal.
Als beter worden niet meer mogelijk is…
Soms is de ziekte niet meer te genezen. Meer informatie hierover vindt u op de pagina Palliatieve zorg.
