Wond Expertise Centrum (WEC)

Onderzoek en behandeling

• Tijdens uw eerste afspraak houdt de wondverpleegkundige en de verpleegkundig specialist of de physician assistant een intakegesprek. Op die manier kan zij de juiste gegevens verzamelen die belangrijk zijn voor de behandeling. Soms is er vervolgonderzoek nodig naar de oorzaak van het ontstaan van de wond. Dit kan met een vaatonderzoek, een röntgenfoto, een wondkweek of biopt. Bij een geïnfecteerde wond kan het nodig zijn te starten met antibiotica. Om u goed te behandelen kan het zijn dat u doorverwezen wordt naar bijvoorbeeld een vaatchirurg, dermatoloog of naar het diabetische voetenspreekuur.
• De wondverpleegkundige, verpleegkundig specialist of physician assistant maakt een behandelplan dat thuis door u zelf of door een wijkverpleegkundige kan worden uitgevoerd. De benodigde materialen worden door het Wond Expertise Centrum voor u besteld en thuisbezorgd door Mathot Medisch Speciaalzaak.
• De wondverpleegkundige maakt met u een afspraak voor controle van uw wond en de voortgang van de behandeling. Als de behandeling dit vereist moet uw wond een aantal keren per week behandeld worden, hetzij thuis of op het WEC.
• Het verbandmateriaal wordt door middel van een machtiging vanuit het ziekenhuis geleverd door Mathot Medisch Speciaalzaak. U krijgt het verband binnen twee werkdagen thuisgestuurd per post.

Op de afdeling Stomazorg (WEC) komen patiënten die doorgestuurd zijn door de chirurg bij ernstige wonden (bijvoorbeeld na een buikoperatie of bij een ongeval). Daarnaast is het spreekuur beschikbaar voor ondersteuning en nacontrole van patiënten met een stoma. De eerste keer is meestal na één of twee weken na ontslag uit het ziekenhuis en vaak in combinatie met een afspraak met de chirurg. De Stomapoli van Ziekenhuis Amstelland voldoet aan de normen van de Stoma Vereniging Nederland.

Neemt u bij controleafspraken eigen, schoon stomamateriaal mee in verband met het controleren van het stoma. Maak uw stoma vóór de controle niet schoon, zodat de stomaverpleegkundige ook de productie van het stoma kan controleren.

Veel gestelde vragen:

Het hebben van een stoma roept voortdurend vragen op. Wij hopen u met onderstaande informatie een eind op weg te helpen.

Lichamelijke verzorging

Wanneer verschonen?
De beste tijd voor het verschonen van het opvangmateriaal is s morgens voor het eten. Bij een urinestoma is dit bovendien ongeveer 3 uur nadat u voor het laatst gedronken heeft.

Wassen
Het stoma is niet steriel. U kunt het stoma en de omringende huid gewoon met water wassen en daarna droogdeppen.

Baden en douchen
U kunt baden of douchen met of zonder opvangmateriaal. Doe dit echter niet te lang en met niet te warm water. Wilt u baden, douchen of zwemmen met opvangmateriaal, plak dan de filter af met een speciaal daarvoor bestemde (bijgeleverde) sticker. Zeker in het begin bestaat er geen garantie dat het stoma niet zal produceren tijdens het baden of douchen. Houdt toiletpapier bij de hand. Vooral wanneer u een colostoma hebt, zult u na verloop van tijd weer een vast ontlastingspatroon ontdekken en kunt u de meest geschikte tijd om te baden of te douchen bepalen.

Huidverzorging
Gebruik op de huid geen vette olie, crème of zalf, daar deze een ongunstige invloed hebben op de plakkracht van het opvangmateriaal. Gebruik huidbeschermende middelen alleen volgens voorschrift van de stomaverpleegkundige.

Bloed
De darm, dus ook het stoma, is een bloedrijk orgaan. Het is daarom volkomen normaal als er tijdens de verzorging wat bloed te zien is.

‘Luchtverfrisser’
Het aansteken van een lucifer na het verzorgen van uw stoma werkt als een goede, goedkope luchtverfrisser.

Het opvangmateriaal

Leegmaken
Laat het opvangmateriaal niet te vol worden. Maak het zakje leeg als het voor tweederde gevuld is (colo-, ileo- en urinestoma).

Leg tijdens het legen van het opvangmateriaal (bij een urine- of ileostoma) wat toiletpapier op de bodem van de toiletpot om opspatten te voorkomen. Houdt hierbij de afstand van stomazakje naar toilet zo kort mogelijk. Vaak zult u de eerste maanden na de operatie het stoma ook snachts moeten legen of verwisselen. Pas na 2 of 3 maanden komt er weer wat regelmaat in de productie van uw stoma.

Reserve
Draag er zorg voor altijd minimaal 1 voorgeknipte plak in voorraad te hebben. Zorg dat u altijd opvangmateriaal bij u hebt, ook al bent u maar even van huis. U kunt dit samen met wat gaasjes en afvalzakje bijvoorbeeld meenemen in een toilettasje zodat u altijd extra materiaal bij u heeft. Bij een eventuele lekkage of andere problemen in openbare gelegenheden is het aan te raden om gebruik te maken van de invalide toilet. Op die manier heeft u meer ruimte en een afvalemmer tot uw beschikking.

Stomapaspoort
Schrijf merk, naam en maat van de producten die u gebruikt op een papiertje dat u bij zich draagt, bijvoorbeeld in uw beurs of vraag uw stomaverpleegkundige om een zogenaamd stomapaspoort

Voorraad
Zorg dat u altijd opvangmateriaal (en evt. aanverwante producten) voor een periode van minimaal 2 weken in voorraad heeft.

Sport en stoma
Voor mensen met een stoma kunnen wellicht enkele vragen rijzen voordat ze sportief actief worden zoals: Kan ik mijn oude sport weer volledig oppakken; hoe zullen mijn medesporters reageren; kunnen er problemen ontstaan door het sporten, hoe verzorg ik mijn stoma enz.

Deze vragen zijn heel logisch, maar eigenlijk blijkt steeds dat een stoma geen reden hoeft te zijn om niet sportief actief te zijn.

Positieve invloed
Het staat onomstotelijk vast dat regelmatig bewegen een positieve invloed heeft op de gezondheid en welbevinden.

Sommige positieve aspecten van lichaamsbeweging zijn direct merkbaar, zoals het ontspannen en het voldane gevoel na afloop. Andere effecten worden pas later merkbaar, zoals het krijgen van een goede conditie, behouden van een gezond lichaamsgewicht, minder last van ouderdom kwaaltjes en een vitale uitstraling.

“Accu opladen”
Maar bewegen betekent ook gezelligheid door samen met anderen bezig te zijn en biedt de mogelijkheid om andere mensen te leren kennen. Kortom even eruit om de accu weer op te laden. Sporten kan meehelpen om het stoma te leren accepteren en weer vertrouwen in het lichaam terug te krijgen. Sport is een prima uitlaatklep voor eventuele spanningen.

Eerst voldoende hersteld zijn
Voor u aan sporten begint zult u eerst voldoende hersteld moeten zijn van de operatie, maar al snel kunnen bewegingsactiviteiten opgepakt worden: Rust roest.

Ileostoma? Let op vocht- en zoutinname
Mensen met een ileostoma moeten goed oppassen met hun vocht- en zoutopname. U transpireert meer waardoor meer vocht en zouten verloren gaan. Om dit aan te vullen, dient u voor elk kwartier intensief sporten te rekenen op 250 ml vocht extra drinken. Neem extra drinken mee voor tijdens het sporten of een sportdrank.

Kan een stoma beschadigen?
Een ander risico is dat het stoma kan beschadigen of loslaten bij contact- of teamsporten of door een bal. Hierdoor kan lekkage ontstaan. Sommige contact- of teamsporten kunt u dan ook beter niet beoefenen (bijv judo of worstelen).

Hoe kan ik mijn stoma beschermen?
U kunt een anti-prolapsband (breukband) dragen om het stomamateriaal te beschermen en op zijn plaats te houden. Gebruik een breukband zonder gat of met een flap over het stoma. Als de buikdruk dan hoger wordt door het sporten, is het stoma beschermd en wordt het ontstaan van een breuk voorkomen. Ook kunt u een cap krijgen om in de breukband te dragen zodat het stoma beschermd wordt als er bijv een medespeler tegen u aanloopt.

Hoe reageren anderen op mijn stoma?
Het tonen van het eigen stoma kan onwennig zijn. U weet niet goed hoe anderen zullen regeren. Zeker in het zwembad of sauna zal een korte uitleg vaak een hoop onwetendheid en vragen bij anderen wegnemen. Met een humoristische opmerking zijn verbaasde blikken gauw verdwenen.

Zwemmen met een stoma?
In sommige gevallen kan de zwemkleding iets van het stoma verhullen. Het dragen van een boxershort in plaats van een strakke zwembroek of een badpak met bloemen of ander motief leidt de aandacht af van het stomamateriaal. Ook kunt u een eendelig opvangsysteem dragen. Dit is minder zichtbaar onder de kleding.

De filter van het zakje kunt u het beste afplakken met de bijgeleverde stickers zodat het badwater het zakje niet laat opbollen. Er zijn ook ‘goretec-filters’ op de markt die wel lucht uit het opvangmateriaal laten ontsnappen maar geen badwater doorlaten in het zakje. Deze filters kunt u meerdere malen gebruiken.

Er zijn ook bedrijven die speciale badkleding verkopen voor stomadragers, vraag er naar bij uw stomaverpleegkundige.

Luister naar uw lichaam
Na een darmoperatie heeft uw lichaam tijd nodig om te herstellen. Probeer hierin te luisteren naar wat uw lichaam aangeeft en bouw uw activiteiten langzaam op.

Voelt u zich minder fit omdat bijvoorbeeld uw darmziekte opspeelt? Staak dan voor een poosje uw sportieve activiteiten of zet deze op een laag pitje totdat u zich weer wat beter voelt. Ook hier geldt: luister naar wat uw lichaam aangeeft.

Sportief actief zijn kunt u het best invoegen in uw dagelijkse leven. 5 maal per week 30 minuten actief bezig zijn, is al voldoende. Dit kan door te wandelen of te tuinieren, de trap te nemen in plaats van de lift, de fiets in plaats van de auto.

Tips om in beweging te komen

• Kies voor een activiteit of sport die u leuk vindt en bij u past.
• Ga bij voorkeur samen met anderen, dat is gezellig en motiverend voor allebei.
• Begin rustig en laat u vooral niet opjutten.
• Spierpijn betekent dat u te snel of te intensief bezig bent geweest; spierpijn krijgen is niet nodig om uw conditie op te bouwen, begin liever rustig met het opbouwen van lichamelijke activiteit.
• Als u lichamelijk intensiever bezig bent, zult u zich in het begin vermoeider voelen dan normaal. Dit gaat vaak snel over, na een aantal keren zult u merken dat uw conditie goed vooruit gaat.
• Overleg met uw stomaverpleegkundige of arts welke voorzorgmaatregelen u eventueel moet nemen.
• Kortom : sportief actief?? gewoon doen!

Geur en gasvorming
Geur en gasvorming zijn onlosmakelijk verbonden met de spijsvertering. Iedereen heeft last van gasvorming, alleen hebben mensen met een goede anale spierfunctie min of meer de mogelijkheid het laten ontsnappen van gassen te reguleren. Bij mensen met een stoma ontbreekt deze spier waardoor zij dus geen controle meer hebben over hun winderigheid. Winderigheid of gasvoming is een van de grote schrikbeelden van de stomadrager. Iedere stomadrager leeft met de angst dat men hem of haar zal horen, of erger nog zal ruiken.

Wat zijn de voornaamste oorzaken van gasvorming?
Ten eerste zijn er een aantal voedingsmiddelen die extra gasvorming veroorzaken; denk hierbij aan b.v. prei, uien, koolsoorten, peulvruchten,bruine bonen, erwtensoep, doperwten, chinese ?en indische gerechten, koolzuur bevattende limonade en bier. Het wil niet zeggen dat je deze producten niet meer mag eten, in tegendeel want sommige bevatten waardevolle voedingsmiddelen, maar kijk uit wanneer u ze eet, b.v. niet voor een theater bezoek.

Let wel, deze producten bieden een verhoogde kans op winderigheid, wat niet wil zeggen dat u er ook werkelijk last van krijgt. De enige manier om hier achter te komen is om het proefondervindelijk vast te stellen.

Zelfs als ik niet eet, heb ik last van gasvorming, hoe kan dit?
Ook een lege darm veroorzaakt gasvorming. Maaltijden overslaan om gasvorming te voorkomen heeft dus geen zin, u kunt bijvoorbeeld beter kleine maaltijden over de dag verdelen.
Als u ’s avonds uitgaat en u heeft last van geur en/of gasvorming na de warme maaltijd, verplaats deze maaltijd dan naar een beter tijdstip.

Ik hoorde dat roken ook gasvorming kan veroorzaken, klopt dit?
Een volgende oorzaak van gasvorming heeft te maken met uw manier van leven. Iemand die een gejaagd leven leidt, gulzig aan zijn sigaret trekt, zijn eten naar binnen schrokt, of praat tijdens het eten trekt op die manier ook veel lucht mee naar binnen, met alle gevolgen van dien.

Verder dient vermeld te worden, dat iemand met veel gasvorming bij zijn stoma dit ook al vaak van tevoren had, gasvorming is en blijft vooral voor de stomapatiënt een vervelend probleem, waar binnen de maatschappij nog nauwelijks begrip voor is.

Is er met hulpmiddelen niets aan te doen?
Het stomaopvangmateriaal van tegenwoordig heeft zeer goede filters, welk materiaal voor u het beste functioneert moet u zelf in overleg met de stomaverpleegkundige vaststellen.

Bedenk wel dat een filter, afhankelijk van het merk niet langer dan 6-8 uur werkt. Dus ook als u geen ontlasting produceert in die 6 uur, is het belangrijk toch een nieuw zakje aanbrengen. Voor het slapen gaan altijd een nieuw zakje aanbrengen.

Tenslotte het volgende wanneer u het gas voelt aankomen, leg dan uw hand op uw stoma, hierdoor wordt het geluid verminderd.

Voeding
Eet regelmatig. Kauw goed, langzaam en met gesloten mond. Drink tijdens het eten zo weinig mogelijk of met kleine slokjes. Dit vermindert gasvorming (colo- en ileostoma).

Drinken
Let er vooral bij een ileostoma op dat u zeker 2 liter per dag drinkt en extra zout aan uw maaltijden toevoegt. De diëtiste zal u hierover nog uitgebreid inlichten.

Geur
Sommige voedingsmiddelen geven een sterke geur aan de urine zoals asperges, thee, citrusvruchten, eieren en bepaalde medicijnen zoals antibiotica. U kunt deze producten gewoon blijven gebruiken (urostoma).

Kleur
Sommige voedingsmiddelen, bijvoorbeeld rode bietjes kleuren de urine (urostoma).

Een stoma en seksualiteit
Na de operatie is seksualiteit wel een van de laatste onderwerpen waar je aan denkt. De gevoelens naar de ander zijn niet veranderd, maar de seksuele behoefte komt doorgaans pas als lichaam en hoofd weer in evenwicht zijn.

Horen zaken als intimiteit en seksualiteit niet bij uitstek thuis in het privé-leven, er is na zo’n ingrijpende operatie al zoveel van je lichaam onteigend en zichtbaar gemaakt door de medische wereld. Moeten we het dan ook nog over de seksualiteit hebben? Dat is een keuze die een ieder voor zich zal maken. Ondanks emotionele en rationele bezwaren ervaren veel patiënten toch de behoefte om seksualiteit in relatie tot het hebben van een stoma bespreekbaar te maken, juist omdat iets vanzelfsprekends als seksualiteit opeens niet meer vanzelfsprekend is geworden.

Zelfbeeld, praten en herstel
Seksualiteit en intimiteit zijn opeens heel anders geworden, ten eerst zit daar dat zakje op uw buik, een zakje waar veelal niet voor gekozen is, maar wat door ziekte noodzaak is geworden. Dit vraagt veel begrip en positiviteit van zowel u als van uw partner. Dat kost tijd, gewenning, verwerking. Het belangrijkste hierbij is praten, samen praten, en openheid naar elkaar toe.

Bespreek het met uw partner als u zich anders (minder aantrekkelijk) voelt, of omdat het vrijen anders voelt of niet meer gaat als vroeger. Doe het niet af met dooddoeners die medelijden vragen of geven, meet geen slachtofferrol aan, dit werkt maar even en lijdt op den duur tot onbegrip.

Oprechte duidelijkheid waarin blijkt dat je elkaar begrijpt is uiteindelijk de enige weg naar een nieuwe seksuele relatie.

Ben ervan overtuigd dat seksualiteit meer is dan alleen de gemeenschap. Het is belangrijk langzaam weer vertrouwd te raken met uw eigen lichaam en dat van uw partner. Het allerbelangrijkst hierbij is dat u zich beiden veilig en comfortabel voelt.
Praat over de allereerste keer wil hierbij wel eens een opening bieden, de gevoelens die toen speelden nog eens samen bespreken. Mogelijk dat zo?n herinnering aanleiding wordt om wat dieper op gevoelens in te gaan.

De gevolgen van de behandeling van kanker en het hebben van een stoma kan doorwerken/invloed hebben op:

• lichamelijk niveau;
• psychologisch niveau;
• sociaal niveau;
• spiritueel niveau.

Lichamelijke effecten
Allereerst kunnen medicijnen, chemotherapie, radiotherapie en belastende onderzoeken de behoefte aan seks veranderen.
Ook algehele vermoeidheid, het hebben van een stoma, het veranderd gevoel in je buik kunnen de seksuele behoefte veranderen of verminderen.
Lichamelijke oorzaken door een operatie in het kleine bekken kunnen ontstaan door een stoornis van de prikkel van de zintuigen naar de hersenen. Deze geven op hun beurt de prikkels door aan de geslachtsorganen. Een aantal van de zenuwbanen die hierbij betrokken zijn kan door de operatie beschadigd zijn geraakt. Mannen bemerken dat hun penis niet meer of minder stijf wordt. Bij een vrouw kan de vagina minder vochtig worden.

Andere factoren kunnen zijn;

• Bijwerkingen van medicatie of behandelingen.
• Pijn, jeuk, irritatie.
• Dove gevoelens door veranderde lichamelijke sensaties.
• Bewegings- en houdingsbeperkingen.
• Verstoring van vermogen tot voortplanting.

Gevoelens
Het kan geruime tijd duren voor men gewend is aan het stoma. Het is daarom boven alles belangrijk om eerlijk te zijn tegen jezelf en elkaar en te begrijpen dat het accepteren vaak geleidelijk en bij ieder mens weer anders gaat.

Probeer zeker naar u zelf toe concreet en duidelijk te zijn. Probeer te achterhalen waar de oorzaak ligt. Dit kan schaamte zijn, angst, een nieuw zelfbeeld, of bijvoorbeeld de angst voor verlies van controle.

Humor
Praten over gevoelige onderwerpen kan heel moeilijk zijn. Met een dosis humor kun je dit soms vergemakkelijken en een onderwerp bespreekbaar maken of er gemakkelijker mee omgaan.

Tenslotte
Als u vragen of twijfels hebt is het belangrijk om te praten met uw chirurg, uroloog of stomaverpleegkundige die, als zij u niet kunnen helpen u kunnen doorverwijzen naar iemand die dat wel kan.

Bedenk dat als u niet in staat bent om een erectie te krijgen of te behouden, de vagina overgevoelig of droog is, of om welke reden dan ook u hinder ondervindt tijdens de gemeenschap, er verschillende oplossingen of hulpmiddelen te verkrijgen zijn.

Aarzel niet als u vragen hebt, ook als u denkt dat de vraag dom of onbelangrijk is. Het stellen van vragen is altijd beter dan zorgen maken.

“Bedenk dat u nog steeds dezelfde persoon bent als voor de operatie”

Een stoma en werk

Wat is het belang van weer aan het werk gaan?
Het (weer opnieuw) aan het werk gaan kan een positieve uitwerking hebben op het welzijn. Het gevoel hebben deel te nemen aan het arbeidsproces, of gewoon weer iets te maken, of te doen geeft een goed gevoel, een gevoel van zelfvertrouwen. Het geeft blijk van het feit dat je nog niet uit gerangeerd bent, dat je nog iets kunt. Wellicht geeft dit een aanleiding tot een volgende uitdaging. Bedenk dat werken inwelke vorm dan ook lichamelijke, geestelijke en maatschappelijke voldoening geeft.

Wanneer kan ik mijn werk weer hervatten?
Allereerst is het erg belangrijk om goed hersteld te zijn van de operatie. U moet zich lichamelijk en geestelijk weer evenwichtig voelen. Dat wil zeggen dat u weer voldoende energie kunt opbrengen, dat uw zelfbeeld redelijk positief is, maar ook dat uw stoma optimaal functioneert, en u het volledig zelfstandig kunt verzorgen en er geheel vertrouwd mee bent.

Kortom: u moet weer lekker in uw vel zitten.

Hoeveel mensen gaan nadat ze een stoma hebben gekregen weer terug aan het werk?
Na de aanleg van een stoma hervat ongeveer de helft van de mensen het werk volledig, (ongeveer 40% van deze groep doet dat binnen drie maanden na de operatie, 30% start binnen een half jaar en 20% heeft wat meer tijd nodig; een half tot een heel jaar. Ongeveer 10% start na een jaar of langer).

Ongeveer 25 % gaat parttime werken, en nog eens 25 % keert niet meer terug in het arbeidsproces. In deze laatste zitten veel mensen die zwaar lichamelijk werk deden, en mensen die al wat ouder zijn.

Concluderend keert het overgrote deel van de mensen met een stoma dus weer terug in het arbeidsproces.

(bovenstaande cijfers zijn landelijk en berekend door de nederlandse stomavereniging “Harry Bacon” en de Wetenschapswinkel van de Katholieke Universiteit Nijmegen)

Wat mag ik van mijn werkgever en collega’s verwachten?
U mag van uw werkgever en uw collega’ss begrip, steun en een luisterend oor verwachten. Natuurlijk zal de mate waarin ook voor een belangrijk deel van u afhankelijk zijn, bent u openhartig, dan maakt u de mogelijkheid tot echt contact met en begrip van uw collega’s en werkgever een stuk makkelijker. Natuurlijk wil dit niet zeggen dat u meteen uw hele privacy op tafel moet leggen, u bepaald zelf wat u kwijt wilt, en wat niet. Hebt u hier moeite mee, overleg dit dan met een vertrouwenspersoon, b.v. de bedrijfsarts.

Tussentijds contact met de werkplek maakt de terugkeer naar de werkplek doorgaans wat makkelijker. Ook terugkeer op therapeutische of parttime basis, en/of eventuele aanpassingen of voorzieningen op de werkvloer behoren tot de mogelijkheden. Bespreek deze met de bedrijfsarts.

Een stoma en vakantie
Iedere geslaagde vakantie eist een goede voorbereiding. Het maakt niet uit waar u naar toe gaat. Gewoon zeker weten dat u alles gepakt hebt wat nu nodig heeft voor een prettige vakantie. Overleg dit ook met uw stomaverpleegkundige en uw arts. Zij kunnen u handige tips geven of eventueel medicijnen meegeven die u misschien nodig heeft op vakantie.

Sluit een goede reisverzekering af en neem gegevens mee over u ziektekostenverzekeraar.

Soms is het mogelijk om thuiszorg te krijgen via de wijkzorg in de regio waar u op vakantie gaat. Laat u hierover informeren door u thuiszorg instantie.

Waar kunt u op letten bij het pakken van de handbagage?

• Schrijf in een stomapaspoort of op een briefje de maat, het merk, het bestelnummer en fabrikant van het stomamateriaal en het telefoonnummer van uw leverancier. Het stomapaspoort kunt u krijgen bij u stomaverpleegkundige of bij u leverancier.
• Neem twee maal zo veel stomamateriaal mee als u normaal nodig hebt. Om het inpakken makkelijker te maken kunt u de producten uit de verpakkingsdoos halen. Laat convexe producten in de doos om beschadiging te voorkomen.
• Neem het stomamateriaal mee in de handbagage. Op die manier hebt u geen problemen als uw koffer kwijt raakt.
• Neem wegwerpzakjes, gaasjes, schaar en andere benodigdheden mee in de handbagage.
• Als u een colostoma heeft is het handig om ileozakjes (deze gaan open aan de onderzijde) mee te nemen voor het geval u diarree krijgt, let erop dat deze dezelfde maat hebben als de rest van uw materiaal.
• Neem een medicijnpaspoort mee als u medicijnen gebruikt, dit krijgt u bij uw apotheek.
• Neem zakjes ORS mee om uitdroging tegen te gaan, ook deze krijgt u bij uw apotheek of drogist.
• Neem een middel tegen diarree mee bijv. immodium, dit is verkrijgbaar zonder recept.
• Vraag aan de vliegtuigmaatschappij of het mogelijk is om extra handbagage mee te nemen ivm het vervoer van medische producten.
• Als u zich er prettiger bij voelt, neem dan een plastic matrashoes mee om de matras te beschermen, deze is verkrijgbaar bij uw leverancier.
• Een kleine reistas is handig als u een dagje weggaat of een kort reisje maakt met de auto.
• Vraag bij het inchecken of u een stoel bij het gangpad en in de buurt van de toilet kunt krijgen.
• Om uitdroging tegen te gaan is het aan te raden om elk uur een glas water te drinken.

Waar moet u op letten tijdens de reis?

• Tijdens de reis is er onderweg altijd wel een toilet te vinden bij een benzinestation of wegrestaurant.
• Laat geen voorraad stomamateriaal in de auto liggen als het erg warm is, door de hitte is het mogelijk dat de materialen niet meer optimaal functioneren. Het gebruik van een koeltas of koelbox kan dan uitkomst bieden.
• Leeg het zakje regelmatig.
• Zorg dat u verzorgingsdoekjes/gaasjes bij u heeft; de kwaliteit van het toiletpapier is niet overal even goed of toiletpapier is zelfs niet aanwezig.
• Houd er rekening mee dat uw evenwicht op de proef wordt gesteld als u zich verzorgd in de trein.
• In het vliegtuig is de toiletruimte vaak erg nauw.

Waar moet ik op letten met eten in het buitenland?

• Om darmproblemen te voorkomen, vooral in verre landen, moet u goed op de hygiëne letten met wat u eet.
• Was uw handen voor het eten, drink alleen water uit flessen, eet alleen gekookt voedsel, eet geen rauwe groenten, ongeschild fruit, schaal-en schelpdieren, eet alleen gaar vlees of vis.
• Eet geen ijs en laat ijsblokjes in het drinken weg.
• Als u diarree krijgt, neem dan een anti-diarree middel in en eet geen gekruid eten. U verliest veel vocht en zouten door de diarree, gebruikt daarom veel vocht bijv flessen water, gebruik extra zout, gebruik evt. energies. Houdt de diarree langer aan dan 48 uur? Raadpleeg dan een arts.
• Neem zakjes ORS (poeder op te lossen in water) in en gebruik dit na elke keer dat u diarree heeft gehad of gebruik dit als zoutaanvulling 1 maal per dag, zeker als u naar een land gaat waar het warm is en door transpiratie veel vocht en zouten verliest.
• De kleur van de urine is een goede graadmeter is deze erg donker dan moet u meer drinken.

Waar moet u op letten tijdens de terugreis?

• Tref dezelfde voorbereidingen als op de heenreis, maar houd rekening met vertragingen.

De diabetische voetenpoli is een spreekuur waar diabetespatiënten met wonden aan de voet op afspraak worden behandeld door een team van verschillende specialisten.
Zowel de huisarts, internist als de diabetesverpleegkundige kunnen u verwijzen naar deze polikliniek.

Behandelteam
Het team van behandelaars dat samen en tegelijkertijd aanwezig is op het spreekuur bestaat uit:

• Vaatchirurg
• Revalidatiearts
• Gipsverbandmeesters
• Wondverpleegkundigen
• Orthopedisch schoenmaker
• Diabetesverpleegkundige

In sommige gevallen wordt advies gevraagd aan de orthopedisch chirurg of de dermatoloog.

Uw afspraak op de voetenpoli

Om de afspraak goed te laten verlopen, is het noodzakelijk dat u de volgende dingen meeneemt naar het spreekuur:

• De schoenen waar u het meest op loopt. Vaak zijn dit meerdere paren schoenen.
• Uw actuele medicatielijst (deze kunt u opvragen bij uw apotheek), of al uw medicijnen in de originele verpakking.
• Wondmateriaal waarmee de wond op dit moment wordt behandeld.
• Wondoverdracht van de thuiszorg of huisarts.

Wond Expertise Centrum

Telefoonnummer: (020) 755 7014
Bereikbaar: ma t/m vrij 9.00-16.00 uur
Buiten kantoortijden: Spoedpost Amstelland
E-mail: [email protected]
Locatie: Behandelcentrum, volg C40

Stomazorg

Telefoonnummer: (020) 755 7014
Bereikbaar: ma t/m vrij 9.00-16.00 uur
Buiten kantoortijden: Spoedpost Amstelland
E-mail: [email protected]
Locatie: Behandelcentrum C36, Kamer 1

Voet polikliniek (diabetes)

Het spreekuur is op afspraak bij het Behandelcentrum. U kunt een afspraak maken via de Polikliniek Chirurgie. Hiervoor is een verwijzing nodig van een specialist in het ziekenhuis, de diabetesverpleegkundige of uw huisarts.

Bij acute problemen: 
Tijdens kantooruren: Polikliniek Chirurgie (020) 755 7014
’s Avonds, in het weekend of op feestdagen: Spoedeisende hulp (020) 755 6560.

Als uw aangepaste schoenen niet goed passen of niet lekker zitten, neem dan zo snel mogelijk contact op met de Polikliniek Revalidatie (020) 755 7144.

Lichamelijke verzorging

Wanneer verschonen?
De beste tijd voor het verschonen van het opvangmateriaal is s morgens voor het eten. Bij een urinestoma is dit bovendien ongeveer 3 uur nadat u voor het laatst gedronken heeft.

Wassen
Het stoma is niet steriel. U kunt het stoma en de omringende huid gewoon met water wassen en daarna droogdeppen.

Baden en douchen
U kunt baden of douchen met of zonder opvangmateriaal. Doe dit echter niet te lang en met niet te warm water. Wilt u baden, douchen of zwemmen met opvangmateriaal, plak dan de filter af met een speciaal daarvoor bestemde (bijgeleverde) sticker. Zeker in het begin bestaat er geen garantie dat het stoma niet zal produceren tijdens het baden of douchen. Houdt toiletpapier bij de hand. Vooral wanneer u een colostoma hebt, zult u na verloop van tijd weer een vast ontlastingspatroon ontdekken en kunt u de meest geschikte tijd om te baden of te douchen bepalen.

Huidverzorging
Gebruik op de huid geen vette olie, crème of zalf, daar deze een ongunstige invloed hebben op de plakkracht van het opvangmateriaal. Gebruik huidbeschermende middelen alleen volgens voorschrift van de stomaverpleegkundige.

Bloed
De darm, dus ook het stoma, is een bloedrijk orgaan. Het is daarom volkomen normaal als er tijdens de verzorging wat bloed te zien is.

‘Luchtverfrisser’
Het aansteken van een lucifer na het verzorgen van uw stoma werkt als een goede, goedkope luchtverfrisser.

Het opvangmateriaal

Leegmaken
Laat het opvangmateriaal niet te vol worden. Maak het zakje leeg als het voor tweederde gevuld is (colo-, ileo- en urinestoma).

Leg tijdens het legen van het opvangmateriaal (bij een urine- of ileostoma) wat toiletpapier op de bodem van de toiletpot om opspatten te voorkomen. Houdt hierbij de afstand van stomazakje naar toilet zo kort mogelijk. Vaak zult u de eerste maanden na de operatie het stoma ook snachts moeten legen of verwisselen. Pas na 2 of 3 maanden komt er weer wat regelmaat in de productie van uw stoma.

Reserve
Draag er zorg voor altijd minimaal 1 voorgeknipte plak in voorraad te hebben. Zorg dat u altijd opvangmateriaal bij u hebt, ook al bent u maar even van huis. U kunt dit samen met wat gaasjes en afvalzakje bijvoorbeeld meenemen in een toilettasje zodat u altijd extra materiaal bij u heeft. Bij een eventuele lekkage of andere problemen in openbare gelegenheden is het aan te raden om gebruik te maken van de invalide toilet. Op die manier heeft u meer ruimte en een afvalemmer tot uw beschikking.

Stomapaspoort
Schrijf merk, naam en maat van de producten die u gebruikt op een papiertje dat u bij zich draagt, bijvoorbeeld in uw beurs of vraag uw stomaverpleegkundige om een zogenaamd stomapaspoort

Voorraad
Zorg dat u altijd opvangmateriaal (en evt. aanverwante producten) voor een periode van minimaal 2 weken in voorraad heeft.

Sport en stoma
Voor mensen met een stoma kunnen wellicht enkele vragen rijzen voordat ze sportief actief worden zoals: Kan ik mijn oude sport weer volledig oppakken; hoe zullen mijn medesporters reageren; kunnen er problemen ontstaan door het sporten, hoe verzorg ik mijn stoma enz.

Deze vragen zijn heel logisch, maar eigenlijk blijkt steeds dat een stoma geen reden hoeft te zijn om niet sportief actief te zijn.

Positieve invloed
Het staat onomstotelijk vast dat regelmatig bewegen een positieve invloed heeft op de gezondheid en welbevinden.

Sommige positieve aspecten van lichaamsbeweging zijn direct merkbaar, zoals het ontspannen en het voldane gevoel na afloop. Andere effecten worden pas later merkbaar, zoals het krijgen van een goede conditie, behouden van een gezond lichaamsgewicht, minder last van ouderdom kwaaltjes en een vitale uitstraling.

“Accu opladen”
Maar bewegen betekent ook gezelligheid door samen met anderen bezig te zijn en biedt de mogelijkheid om andere mensen te leren kennen. Kortom even eruit om de accu weer op te laden. Sporten kan meehelpen om het stoma te leren accepteren en weer vertrouwen in het lichaam terug te krijgen. Sport is een prima uitlaatklep voor eventuele spanningen.

Eerst voldoende hersteld zijn
Voor u aan sporten begint zult u eerst voldoende hersteld moeten zijn van de operatie, maar al snel kunnen bewegingsactiviteiten opgepakt worden: Rust roest.

Ileostoma? Let op vocht- en zoutinname
Mensen met een ileostoma moeten goed oppassen met hun vocht- en zoutopname. U transpireert meer waardoor meer vocht en zouten verloren gaan. Om dit aan te vullen, dient u voor elk kwartier intensief sporten te rekenen op 250 ml vocht extra drinken. Neem extra drinken mee voor tijdens het sporten of een sportdrank.

Kan een stoma beschadigen?
Een ander risico is dat het stoma kan beschadigen of loslaten bij contact- of teamsporten of door een bal. Hierdoor kan lekkage ontstaan. Sommige contact- of teamsporten kunt u dan ook beter niet beoefenen (bijv judo of worstelen).

Hoe kan ik mijn stoma beschermen?
U kunt een anti-prolapsband (breukband) dragen om het stomamateriaal te beschermen en op zijn plaats te houden. Gebruik een breukband zonder gat of met een flap over het stoma. Als de buikdruk dan hoger wordt door het sporten, is het stoma beschermd en wordt het ontstaan van een breuk voorkomen. Ook kunt u een cap krijgen om in de breukband te dragen zodat het stoma beschermd wordt als er bijv een medespeler tegen u aanloopt.

Hoe reageren anderen op mijn stoma?
Het tonen van het eigen stoma kan onwennig zijn. U weet niet goed hoe anderen zullen regeren. Zeker in het zwembad of sauna zal een korte uitleg vaak een hoop onwetendheid en vragen bij anderen wegnemen. Met een humoristische opmerking zijn verbaasde blikken gauw verdwenen.

Zwemmen met een stoma?
In sommige gevallen kan de zwemkleding iets van het stoma verhullen. Het dragen van een boxershort in plaats van een strakke zwembroek of een badpak met bloemen of ander motief leidt de aandacht af van het stomamateriaal. Ook kunt u een eendelig opvangsysteem dragen. Dit is minder zichtbaar onder de kleding.

De filter van het zakje kunt u het beste afplakken met de bijgeleverde stickers zodat het badwater het zakje niet laat opbollen. Er zijn ook ‘goretec-filters’ op de markt die wel lucht uit het opvangmateriaal laten ontsnappen maar geen badwater doorlaten in het zakje. Deze filters kunt u meerdere malen gebruiken.

Er zijn ook bedrijven die speciale badkleding verkopen voor stomadragers, vraag er naar bij uw stomaverpleegkundige.

Luister naar uw lichaam
Na een darmoperatie heeft uw lichaam tijd nodig om te herstellen. Probeer hierin te luisteren naar wat uw lichaam aangeeft en bouw uw activiteiten langzaam op.

Voelt u zich minder fit omdat bijvoorbeeld uw darmziekte opspeelt? Staak dan voor een poosje uw sportieve activiteiten of zet deze op een laag pitje totdat u zich weer wat beter voelt. Ook hier geldt: luister naar wat uw lichaam aangeeft.

Sportief actief zijn kunt u het best invoegen in uw dagelijkse leven. 5 maal per week 30 minuten actief bezig zijn, is al voldoende. Dit kan door te wandelen of te tuinieren, de trap te nemen in plaats van de lift, de fiets in plaats van de auto.

Tips om in beweging te komen

• Kies voor een activiteit of sport die u leuk vindt en bij u past.
• Ga bij voorkeur samen met anderen, dat is gezellig en motiverend voor allebei.
• Begin rustig en laat u vooral niet opjutten.
• Spierpijn betekent dat u te snel of te intensief bezig bent geweest; spierpijn krijgen is niet nodig om uw conditie op te bouwen, begin liever rustig met het opbouwen van lichamelijke activiteit.
• Als u lichamelijk intensiever bezig bent, zult u zich in het begin vermoeider voelen dan normaal. Dit gaat vaak snel over, na een aantal keren zult u merken dat uw conditie goed vooruit gaat.
• Overleg met uw stomaverpleegkundige of arts welke voorzorgmaatregelen u eventueel moet nemen.
• Kortom : sportief actief?? gewoon doen!

Geur en gasvorming
Geur en gasvorming zijn onlosmakelijk verbonden met de spijsvertering. Iedereen heeft last van gasvorming, alleen hebben mensen met een goede anale spierfunctie min of meer de mogelijkheid het laten ontsnappen van gassen te reguleren. Bij mensen met een stoma ontbreekt deze spier waardoor zij dus geen controle meer hebben over hun winderigheid. Winderigheid of gasvoming is een van de grote schrikbeelden van de stomadrager. Iedere stomadrager leeft met de angst dat men hem of haar zal horen, of erger nog zal ruiken.

Wat zijn de voornaamste oorzaken van gasvorming?
Ten eerste zijn er een aantal voedingsmiddelen die extra gasvorming veroorzaken; denk hierbij aan b.v. prei, uien, koolsoorten, peulvruchten,bruine bonen, erwtensoep, doperwten, chinese ?en indische gerechten, koolzuur bevattende limonade en bier. Het wil niet zeggen dat je deze producten niet meer mag eten, in tegendeel want sommige bevatten waardevolle voedingsmiddelen, maar kijk uit wanneer u ze eet, b.v. niet voor een theater bezoek.

Let wel, deze producten bieden een verhoogde kans op winderigheid, wat niet wil zeggen dat u er ook werkelijk last van krijgt. De enige manier om hier achter te komen is om het proefondervindelijk vast te stellen.

Zelfs als ik niet eet, heb ik last van gasvorming, hoe kan dit?
Ook een lege darm veroorzaakt gasvorming. Maaltijden overslaan om gasvorming te voorkomen heeft dus geen zin, u kunt bijvoorbeeld beter kleine maaltijden over de dag verdelen.
Als u ’s avonds uitgaat en u heeft last van geur en/of gasvorming na de warme maaltijd, verplaats deze maaltijd dan naar een beter tijdstip.

Ik hoorde dat roken ook gasvorming kan veroorzaken, klopt dit?
Een volgende oorzaak van gasvorming heeft te maken met uw manier van leven. Iemand die een gejaagd leven leidt, gulzig aan zijn sigaret trekt, zijn eten naar binnen schrokt, of praat tijdens het eten trekt op die manier ook veel lucht mee naar binnen, met alle gevolgen van dien.

Verder dient vermeld te worden, dat iemand met veel gasvorming bij zijn stoma dit ook al vaak van tevoren had, gasvorming is en blijft vooral voor de stomapatiënt een vervelend probleem, waar binnen de maatschappij nog nauwelijks begrip voor is.

Is er met hulpmiddelen niets aan te doen?
Het stomaopvangmateriaal van tegenwoordig heeft zeer goede filters, welk materiaal voor u het beste functioneert moet u zelf in overleg met de stomaverpleegkundige vaststellen.

Bedenk wel dat een filter, afhankelijk van het merk niet langer dan 6-8 uur werkt. Dus ook als u geen ontlasting produceert in die 6 uur, is het belangrijk toch een nieuw zakje aanbrengen. Voor het slapen gaan altijd een nieuw zakje aanbrengen.

Tenslotte het volgende wanneer u het gas voelt aankomen, leg dan uw hand op uw stoma, hierdoor wordt het geluid verminderd.

Voeding
Eet regelmatig. Kauw goed, langzaam en met gesloten mond. Drink tijdens het eten zo weinig mogelijk of met kleine slokjes. Dit vermindert gasvorming (colo- en ileostoma).

Drinken
Let er vooral bij een ileostoma op dat u zeker 2 liter per dag drinkt en extra zout aan uw maaltijden toevoegt. De diëtiste zal u hierover nog uitgebreid inlichten.

Geur
Sommige voedingsmiddelen geven een sterke geur aan de urine zoals asperges, thee, citrusvruchten, eieren en bepaalde medicijnen zoals antibiotica. U kunt deze producten gewoon blijven gebruiken (urostoma).

Kleur
Sommige voedingsmiddelen, bijvoorbeeld rode bietjes kleuren de urine (urostoma).

Een stoma en seksualiteit
Na de operatie is seksualiteit wel een van de laatste onderwerpen waar je aan denkt. De gevoelens naar de ander zijn niet veranderd, maar de seksuele behoefte komt doorgaans pas als lichaam en hoofd weer in evenwicht zijn.

Horen zaken als intimiteit en seksualiteit niet bij uitstek thuis in het privé-leven, er is na zo’n ingrijpende operatie al zoveel van je lichaam onteigend en zichtbaar gemaakt door de medische wereld. Moeten we het dan ook nog over de seksualiteit hebben? Dat is een keuze die een ieder voor zich zal maken. Ondanks emotionele en rationele bezwaren ervaren veel patiënten toch de behoefte om seksualiteit in relatie tot het hebben van een stoma bespreekbaar te maken, juist omdat iets vanzelfsprekends als seksualiteit opeens niet meer vanzelfsprekend is geworden.

Zelfbeeld, praten en herstel
Seksualiteit en intimiteit zijn opeens heel anders geworden, ten eerst zit daar dat zakje op uw buik, een zakje waar veelal niet voor gekozen is, maar wat door ziekte noodzaak is geworden. Dit vraagt veel begrip en positiviteit van zowel u als van uw partner. Dat kost tijd, gewenning, verwerking. Het belangrijkste hierbij is praten, samen praten, en openheid naar elkaar toe.

Bespreek het met uw partner als u zich anders (minder aantrekkelijk) voelt, of omdat het vrijen anders voelt of niet meer gaat als vroeger. Doe het niet af met dooddoeners die medelijden vragen of geven, meet geen slachtofferrol aan, dit werkt maar even en lijdt op den duur tot onbegrip.

Oprechte duidelijkheid waarin blijkt dat je elkaar begrijpt is uiteindelijk de enige weg naar een nieuwe seksuele relatie.

Ben ervan overtuigd dat seksualiteit meer is dan alleen de gemeenschap. Het is belangrijk langzaam weer vertrouwd te raken met uw eigen lichaam en dat van uw partner. Het allerbelangrijkst hierbij is dat u zich beiden veilig en comfortabel voelt.
Praat over de allereerste keer wil hierbij wel eens een opening bieden, de gevoelens die toen speelden nog eens samen bespreken. Mogelijk dat zo?n herinnering aanleiding wordt om wat dieper op gevoelens in te gaan.

De gevolgen van de behandeling van kanker en het hebben van een stoma kan doorwerken/invloed hebben op:

• lichamelijk niveau;
• psychologisch niveau;
• sociaal niveau;
• spiritueel niveau.

Lichamelijke effecten
Allereerst kunnen medicijnen, chemotherapie, radiotherapie en belastende onderzoeken de behoefte aan seks veranderen.
Ook algehele vermoeidheid, het hebben van een stoma, het veranderd gevoel in je buik kunnen de seksuele behoefte veranderen of verminderen.
Lichamelijke oorzaken door een operatie in het kleine bekken kunnen ontstaan door een stoornis van de prikkel van de zintuigen naar de hersenen. Deze geven op hun beurt de prikkels door aan de geslachtsorganen. Een aantal van de zenuwbanen die hierbij betrokken zijn kan door de operatie beschadigd zijn geraakt. Mannen bemerken dat hun penis niet meer of minder stijf wordt. Bij een vrouw kan de vagina minder vochtig worden.

Andere factoren kunnen zijn;

• Bijwerkingen van medicatie of behandelingen.
• Pijn, jeuk, irritatie.
• Dove gevoelens door veranderde lichamelijke sensaties.
• Bewegings- en houdingsbeperkingen.
• Verstoring van vermogen tot voortplanting.

Gevoelens
Het kan geruime tijd duren voor men gewend is aan het stoma. Het is daarom boven alles belangrijk om eerlijk te zijn tegen jezelf en elkaar en te begrijpen dat het accepteren vaak geleidelijk en bij ieder mens weer anders gaat.

Probeer zeker naar u zelf toe concreet en duidelijk te zijn. Probeer te achterhalen waar de oorzaak ligt. Dit kan schaamte zijn, angst, een nieuw zelfbeeld, of bijvoorbeeld de angst voor verlies van controle.

Humor
Praten over gevoelige onderwerpen kan heel moeilijk zijn. Met een dosis humor kun je dit soms vergemakkelijken en een onderwerp bespreekbaar maken of er gemakkelijker mee omgaan.

Tenslotte
Als u vragen of twijfels hebt is het belangrijk om te praten met uw chirurg, uroloog of stomaverpleegkundige die, als zij u niet kunnen helpen u kunnen doorverwijzen naar iemand die dat wel kan.

Bedenk dat als u niet in staat bent om een erectie te krijgen of te behouden, de vagina overgevoelig of droog is, of om welke reden dan ook u hinder ondervindt tijdens de gemeenschap, er verschillende oplossingen of hulpmiddelen te verkrijgen zijn.

Aarzel niet als u vragen hebt, ook als u denkt dat de vraag dom of onbelangrijk is. Het stellen van vragen is altijd beter dan zorgen maken.

“Bedenk dat u nog steeds dezelfde persoon bent als voor de operatie”

Een stoma en werk

Wat is het belang van weer aan het werk gaan?
Het (weer opnieuw) aan het werk gaan kan een positieve uitwerking hebben op het welzijn. Het gevoel hebben deel te nemen aan het arbeidsproces, of gewoon weer iets te maken, of te doen geeft een goed gevoel, een gevoel van zelfvertrouwen. Het geeft blijk van het feit dat je nog niet uit gerangeerd bent, dat je nog iets kunt. Wellicht geeft dit een aanleiding tot een volgende uitdaging. Bedenk dat werken inwelke vorm dan ook lichamelijke, geestelijke en maatschappelijke voldoening geeft.

Wanneer kan ik mijn werk weer hervatten?
Allereerst is het erg belangrijk om goed hersteld te zijn van de operatie. U moet zich lichamelijk en geestelijk weer evenwichtig voelen. Dat wil zeggen dat u weer voldoende energie kunt opbrengen, dat uw zelfbeeld redelijk positief is, maar ook dat uw stoma optimaal functioneert, en u het volledig zelfstandig kunt verzorgen en er geheel vertrouwd mee bent.

Kortom: u moet weer lekker in uw vel zitten.

Hoeveel mensen gaan nadat ze een stoma hebben gekregen weer terug aan het werk?
Na de aanleg van een stoma hervat ongeveer de helft van de mensen het werk volledig, (ongeveer 40% van deze groep doet dat binnen drie maanden na de operatie, 30% start binnen een half jaar en 20% heeft wat meer tijd nodig; een half tot een heel jaar. Ongeveer 10% start na een jaar of langer).

Ongeveer 25 % gaat parttime werken, en nog eens 25 % keert niet meer terug in het arbeidsproces. In deze laatste zitten veel mensen die zwaar lichamelijk werk deden, en mensen die al wat ouder zijn.

Concluderend keert het overgrote deel van de mensen met een stoma dus weer terug in het arbeidsproces.

(bovenstaande cijfers zijn landelijk en berekend door de nederlandse stomavereniging “Harry Bacon” en de Wetenschapswinkel van de Katholieke Universiteit Nijmegen)

Wat mag ik van mijn werkgever en collega’s verwachten?
U mag van uw werkgever en uw collega’ss begrip, steun en een luisterend oor verwachten. Natuurlijk zal de mate waarin ook voor een belangrijk deel van u afhankelijk zijn, bent u openhartig, dan maakt u de mogelijkheid tot echt contact met en begrip van uw collega’s en werkgever een stuk makkelijker. Natuurlijk wil dit niet zeggen dat u meteen uw hele privacy op tafel moet leggen, u bepaald zelf wat u kwijt wilt, en wat niet. Hebt u hier moeite mee, overleg dit dan met een vertrouwenspersoon, b.v. de bedrijfsarts.

Tussentijds contact met de werkplek maakt de terugkeer naar de werkplek doorgaans wat makkelijker. Ook terugkeer op therapeutische of parttime basis, en/of eventuele aanpassingen of voorzieningen op de werkvloer behoren tot de mogelijkheden. Bespreek deze met de bedrijfsarts.

Een stoma en vakantie
Iedere geslaagde vakantie eist een goede voorbereiding. Het maakt niet uit waar u naar toe gaat. Gewoon zeker weten dat u alles gepakt hebt wat nu nodig heeft voor een prettige vakantie. Overleg dit ook met uw stomaverpleegkundige en uw arts. Zij kunnen u handige tips geven of eventueel medicijnen meegeven die u misschien nodig heeft op vakantie.

Sluit een goede reisverzekering af en neem gegevens mee over u ziektekostenverzekeraar.

Soms is het mogelijk om thuiszorg te krijgen via de wijkzorg in de regio waar u op vakantie gaat. Laat u hierover informeren door u thuiszorg instantie.

Waar kunt u op letten bij het pakken van de handbagage?

• Schrijf in een stomapaspoort of op een briefje de maat, het merk, het bestelnummer en fabrikant van het stomamateriaal en het telefoonnummer van uw leverancier. Het stomapaspoort kunt u krijgen bij u stomaverpleegkundige of bij u leverancier.
• Neem twee maal zo veel stomamateriaal mee als u normaal nodig hebt. Om het inpakken makkelijker te maken kunt u de producten uit de verpakkingsdoos halen. Laat convexe producten in de doos om beschadiging te voorkomen.
• Neem het stomamateriaal mee in de handbagage. Op die manier hebt u geen problemen als uw koffer kwijt raakt.
• Neem wegwerpzakjes, gaasjes, schaar en andere benodigdheden mee in de handbagage.
• Als u een colostoma heeft is het handig om ileozakjes (deze gaan open aan de onderzijde) mee te nemen voor het geval u diarree krijgt, let erop dat deze dezelfde maat hebben als de rest van uw materiaal.
• Neem een medicijnpaspoort mee als u medicijnen gebruikt, dit krijgt u bij uw apotheek.
• Neem zakjes ORS mee om uitdroging tegen te gaan, ook deze krijgt u bij uw apotheek of drogist.
• Neem een middel tegen diarree mee bijv. immodium, dit is verkrijgbaar zonder recept.
• Vraag aan de vliegtuigmaatschappij of het mogelijk is om extra handbagage mee te nemen ivm het vervoer van medische producten.
• Als u zich er prettiger bij voelt, neem dan een plastic matrashoes mee om de matras te beschermen, deze is verkrijgbaar bij uw leverancier.
• Een kleine reistas is handig als u een dagje weggaat of een kort reisje maakt met de auto.
• Vraag bij het inchecken of u een stoel bij het gangpad en in de buurt van de toilet kunt krijgen.
• Om uitdroging tegen te gaan is het aan te raden om elk uur een glas water te drinken.

Waar moet u op letten tijdens de reis?

• Tijdens de reis is er onderweg altijd wel een toilet te vinden bij een benzinestation of wegrestaurant.
• Laat geen voorraad stomamateriaal in de auto liggen als het erg warm is, door de hitte is het mogelijk dat de materialen niet meer optimaal functioneren. Het gebruik van een koeltas of koelbox kan dan uitkomst bieden.
• Leeg het zakje regelmatig.
• Zorg dat u verzorgingsdoekjes/gaasjes bij u heeft; de kwaliteit van het toiletpapier is niet overal even goed of toiletpapier is zelfs niet aanwezig.
• Houd er rekening mee dat uw evenwicht op de proef wordt gesteld als u zich verzorgd in de trein.
• In het vliegtuig is de toiletruimte vaak erg nauw.

Waar moet ik op letten met eten in het buitenland?

• Om darmproblemen te voorkomen, vooral in verre landen, moet u goed op de hygiëne letten met wat u eet.
• Was uw handen voor het eten, drink alleen water uit flessen, eet alleen gekookt voedsel, eet geen rauwe groenten, ongeschild fruit, schaal-en schelpdieren, eet alleen gaar vlees of vis.
• Eet geen ijs en laat ijsblokjes in het drinken weg.
• Als u diarree krijgt, neem dan een anti-diarree middel in en eet geen gekruid eten. U verliest veel vocht en zouten door de diarree, gebruikt daarom veel vocht bijv flessen water, gebruik extra zout, gebruik evt. energies. Houdt de diarree langer aan dan 48 uur? Raadpleeg dan een arts.
• Neem zakjes ORS (poeder op te lossen in water) in en gebruik dit na elke keer dat u diarree heeft gehad of gebruik dit als zoutaanvulling 1 maal per dag, zeker als u naar een land gaat waar het warm is en door transpiratie veel vocht en zouten verliest.
• De kleur van de urine is een goede graadmeter is deze erg donker dan moet u meer drinken.

Waar moet u op letten tijdens de terugreis?

• Tref dezelfde voorbereidingen als op de heenreis, maar houd rekening met vertragingen.